«Ας μη παύσουμε ποτέ να συζητούμε για τους προ
ημών Πατέρες και φωστήρες, συγκρίνοντας τους εαυτούς μας μαζί τους. Τότε θα
διαπιστώσουμε ότι δεν πατήσαμε καν το πόδι μας στον δρόμο της πραγματικής
μοναχικής (γράφε: χριστιανικής) ζωής»
(λόγ. κβ΄ 21).
Είσαι
μόνος σου σ’ έναν ερημικό δρόμο και
τρέχεις. Και νομίζεις ότι τρέχεις γρήγορα. Μπορεί και να θαυμάζεις τον εαυτό
σου. Κι έρχεται δίπλα σου κάποιος άλλος που τρέχει γρηγορότερα από σένα, οπότε
καταλαβαίνεις πόσο… σιγά πηγαίνεις! Μετάθεσε νοερά τον εαυτό σου σ’ ένα στάδιο: βάλε τον εαυτό σου να τρέχει δίπλα στα…
μεγαθήρια των Ολυμπιακών αγώνων! Θα φαίνεσαι μάλλον όχι πως τρέχεις, αλλά απλώς
πως περπατάς. Ίσως μάλιστα πως είσαι στάσιμος!
Το ίδιο
δεν ισχύει και στην πνευματική ζωή; Πόσες φορές κάνουμε κάτι, θεωρούμενο
πνευματικό: προσευχή, εκκλησιασμό,
νηστεία, κάποιες ελεημοσύνες, και νομίζουμε ότι είμαστε «άγιος Αντώνιος»! Καταλαβαίνεις
ότι η σύγκριση με μόνο τον εαυτό σου είναι πλάνη: πάντοτε θα ζεις σε μία ψευδαίσθηση: την ψευδαίσθηση του… μεγαλείου και της αγιοσύνης
σου! Δεν επισημαίνει τυχαία ο λόγος του Θεού: «ουαί, ο ενώπιον αυτού επιστήμων»! Το συμπέρασμα είναι αυτονόητο:
μαζί με τους άλλους, σε σχέση με τους συνανθρώπους μας, συνειδητοποιούμε τον
εαυτό μας και τα μέτρα μας. Ο άλλος τελικώς είναι ο… καθρέπτης μας!
Μην κοιτάς
τους εκτός της πίστεως και της Εκκλησίας. Δεν είναι αυτοί το μέτρο σου. Στην
πνευματική ζωή πρέπει να συγκρινόμαστε μ’
εκείνους που είναι οι πρωταθλητές της. Γιατί μας δείχνουν τα όριά μας: εκεί που πρέπει να βρισκόμαστε και να
φτάσουμε. Λοιπόν, το μυαλό και η σκέψη σου στους πρώτους της πίστεως: στους αγίους! Για να μη σου πω στον
πρωταθλητή των πρωταθλητών, την ίδια την Παναγία μας! Εκείνη δεν συνιστά το
όριο του ανθρώπου; Στο πρόσωπο και τη ζωή της δεν βλέπουμε τον πιο χαρισματικό
εαυτό μας; Μ’ αυτούς λοιπόν πάντοτε να
συγκρίνεσαι.
Και τότε
θα κατανοείς δύο βασικότατα πράγματα: Πρώτον, ότι θα κινείσαι και συ σ’ ένα χαρισματικό επίπεδο, γιατί θα βλέπεις πως ό,τι έχουν πετύχει ή
πετυχαίνουν οι άγιοι είναι αποτέλεσμα και της δικής τους ασφαλώς βούλησης,
πρωτίστως όμως της χάρης του Κυρίου μας. «Χωρίς
Αυτόν δεν θα έκαναν απολύτως τίποτε»! Και θα κλαις από αγάπη προς Αυτόν,
γιατί θα έχεις εισέλθει και συ τουλάχιστον στον ίδιο δρόμο μ’ εκείνους!
Δεύτερον, και σημαντικότερο: ότι θα νιώθεις αδιάκοπα πόσο μικρός και λίγος
είσαι - ότι «δεν έχεις πατήσει καν το πόδι σου στον δρόμο της πραγματικής
χριστιανικής ζωής»! Μπροστά στην
Παναγία, τους αγίους, το μόνο που θα σου έρχεται να κάνεις είναι να κτυπάς το
στήθος σου, λέγοντας και επαναλαμβάνοντας: «Ο
Θεός ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ». Μη τυχόν και αφήσεις από τα χέρια σου την
Αγία Γραφή, τους λόγους των Πατέρων μας, τους βίους των αγίων μας! Σε οδηγούν
στη βάση όλων των αρετών, εκεί που δρα ο Θεός:
την αγία ταπείνωση!
