«Γνωρίζοντας
ο Δεσπότης Χριστός ότι προς την εξωτερική εμφάνιση συμμορφώνεται και η
αφανής αρετή της ψυχής, φορώντας το λέντιο μάς υπέδειξε μέθοδο για να βαδίζουμε
την οδό της ταπεινώσεως. Διότι η ψυχή εξομοιώνεται με ό,τι ασχολείται και
λαμβάνει τον τύπο και τη μορφή αυτών τα οποία πράττει» (λόγ. κε΄ 54).
Κοίταξε
για μία ακόμη φορά πόσο καλός γνώστης της ανθρώπινης ύπαρξης είναι ο όσιος –
άνθρωπος που δεν σπούδασε σε Σχολές και σε Πανεπιστήμια. Οι γνώσεις του περί του ανθρώπου βασίζονται στην
εκκλησιαστική παράδοση, κυρίως όμως στην ίδια την βαθιά προσωπική του πείρα από
τον πολυχρόνιο αγώνα του κατά του Πονηρού διαβόλου και κατά των ψεκτών παθών
του. Κι είναι γνωστό ότι μόνον ένας που έχει παλέψει με τον ίδιο τον εαυτό του
μπορεί να έχει αληθινή αυτογνωσία, που θα πει ταυτοχρόνως και αληθινή
ανθρωπογνωσία, αφού όλοι οι άνθρωποι στο βάθος μας είμαστε τελικώς ίδιοι.
Πρόσεξε,
σου λέει λοιπόν ο όσιος. Αυτό με το οποίο ασχολείσαι και το οποίο πράττεις στην
καθημερινότητά σου δεν είναι κάτι που το κάνεις για κάποιες ώρες ανεξάρτητα από
τον ψυχισμό σου. Οι ασχολίες σου και οι πράξεις σου, δηλαδή οι σωματικές σου
δραστηριότητες, σε στιγματίζουν και σε καθορίζουν: επηρεάζουν άμεσα την ψυχή
σου, τόσο που εξομοιώνεται η ψυχή σου με αυτές! Κι αυτό συμβαίνει προφανώς,
γιατί είμαστε ψυχοσωματικές οντότητες: ψυχή και σώμα συνθεωρούνται πάντοτε,
χωρίς να μπορεί κανείς να ξεδιαλύνει το
ένα από το άλλο – είμαστε η ψυχή μας,
είμαστε το σώμα μας. Μόνο ο θάνατος καταφέρνει
το ακατόρθωτο αυτό, γι’ αυτό ακριβώς και χαρακτηρίζεται μυστήριο.
Ολόκληροι λοιπόν
ως ψυχή και σώμα βρισκόμαστε κάθε φορά σε ό,τι πράττουμε. Κι έχει τρομακτική σημασία η αλήθεια αυτή για
την πνευματική σου ζωή. Σκέψου μόνο την προσευχή: αν προσεύχεσαι και συνηθίζεις
να γονατίζεις, τότε και η ψυχή σου παίρνει τη φορά του γονατίσματος, δηλαδή της
ταπείνωσης. Τα εκκλησιαστικά μας κείμενα βρίθουν από τις προτροπές του «κλίνειν το γόνυ της καρδίας»! Το ίδιο
και οι μετάνοιες, μικρές και μεγάλες: μαθαίνουν και την ψυχή να προσπίπτει στον
Κύριο. Προέκτεινε τον λόγο, όπως κάνει και ο όσιος με τον ίδιο τον Κύριο στο
πλύσιμο των ποδιών των μαθητών Του: η διακονική ποδιά, το λέντιο, που φορούσε,
λειτουργούσε ως δύναμη προσομοίωσης και για τη διακονική και ταπεινή στάση της ψυχής.
Οπότε και τα ρούχα που φοράς και η εν γένει εξωτερική σου εμφάνιση δεν είναι
άσχετα προς το περιεχόμενο της ψυχής σου. Σεμνή εμφάνιση σημαίνει ελκτική
δύναμη για τη σεμνότητα και της ψυχής. «Χλιδάτη» και προκλητική εμφάνιση οδηγεί
σε φυσίωση και αλαζονεία της ψυχής.
Τελικά, με
ό,τι ασχολείσαι, αυτό και γίνεσαι! Είτε θετικά είτε αρνητικά!
