«Εκείνος που έγινε δούλος του Κυρίου, θα
φοβηθεί μόνο τον δικό του Δεσπότη. Και εκείνος που δεν φοβάται ακόμη Αυτόν,
φοβάται πολλές φορές τη σκιά του» (λόγ. κ΄ 10).
Ο φόβος
είναι αγαπημένο θέμα των ασκητικών δασκάλων της Εκκλησίας μας. Γιατί γνωρίζουν
καλά και τον ίδιο τον άνθρωπο και τις πολυποίκιλες μεθοδείες του Πονηρού
διαβόλου. Γνωρίζουν καλά δηλαδή ότι αφ’
ης στιγμής ο άνθρωπος αμάρτησε, ο φόβος εισήλθε μέσα στον ψυχισμό του: ο φόβος
ακολουθεί σαν σκιά την αμαρτία· κι επίσης ότι ακριβώς για τον λόγο αυτόν, ο
Πονηρός προσπαθεί αδιάκοπα να δημιουργεί κλίμα φόβου στον άνθρωπο, γιατί έτσι
μπορεί πολύ εύκολα να τον κάνει δούλο και υποχείριό του. Μελέτησε λίγο επ’ αυτού
ιδίως τον βίο του μεγάλου οσίου Αντωνίου.
Οπότε
είναι αυτονόητο: όσο ο άνθρωπος ζει υπό το απόλυτο καθεστώς της αμαρτίας, όσο
δηλαδή δεν μετανοεί και δεν αγωνίζεται να ζει κατά Θεόν, που θα πει ότι άγεται
και φέρεται από τα πάθη του εγωισμού του – τη φιληδονία, τη φιλαργυρία, τη
φιλοδοξία του – τόσο θα ζει αντιστοίχως και υπό το καθεστώς του φόβου. Κι ο
φόβος αυτός περαιτέρω δημιουργεί κλίμα ανελευθερίας και κλίμα κόλασης στην ψυχή
του ανθρώπου, συνεπώς και στο συνδεδεμένο
άρρηκτα με αυτήν σώμα.
Δεν θέλουμε
να το ομολογούμε, αλλά είναι η αλήθεια: ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας – πόσο άραγε;
- το περνάμε σε κατάσταση φόβου κι ίσως… πανικού. Γιατί κάποιες φορές, λίγες ή
πολλές, δεν βρισκόμαστε στη συχνότητα του Θεού, δεν βρισκόμαστε δηλαδή πάνω
στις άγιες εντολές Του. Με αποτέλεσμα, κάθε που αμαρτάνουμε, άρα έχουμε διαγράψει
τον φόβο του Θεού, να φοβόμαστε και τη… σκιά μας!
Ο Χριστός
όμως ήλθε να καταργήσει την αμαρτία και
«ίνα λύση τα έργα του διαβόλου».
Συνεπώς να διαγράψει και τον φόβο. Τον φόβο τον διαλυτικό που απορρυθμίζει τον
εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου. Μπορεί να υφίσταται ακόμη το φυσικό ιδίωμα της
δειλίας ως απόηχος της αμαρτίας, όμως ο φόβος τελικώς καταργήθηκε. Και το
ξέρουν και το βιώνουν αυτό οι συνεπείς πιστοί, οι άγιοι, γιατί ζουν την παρουσία
του Χριστού με την τήρηση των αγίων Του εντολών, κυρίως δε της αγάπης. Όπου
αγάπη, εκεί δεν υφίσταται πια φόβος, γιατί έχει ανατείλει η παρουσία της
παντοδυναμίας Του. «Φόβος ουκ έστιν εν τη
αγάπη, αλλ’ η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον». Και τι διαπιστώνουν οι
άγιοι; Στη χαρισματική αυτή κατάσταση αναπτύσσεται ένα άλλο είδος φόβου: ο
φόβος του Θεού· ο οποίος όμως όχι μόνο δεν διαλύει τον άνθρωπο, αλλά τον
εξυψώνει σε υιό Εκείνου και τον κάνει να δρα ως άλλος… Θεός!
Η
γενναιότητα και η ανδρεία είναι το χαρακτηριστικό των αγίων!
