«Ο κενόδοξος δείχνει ότι είναι πιστός, ενώ
είναι ειδωλολάτρης. Φαινομενικά μεν σέβεται τον Θεό, αλλά στην πραγματικότητα
επιζητεί να αρέσει στους ανθρώπους και όχι στον Θεό. Κενόδοξος είναι κάθε
επιδεικτικός άνθρωπος» (λόγ. κα΄ 6).
Νομίζεις
ότι η ειδωλολατρία είναι γεγονός ξεπερασμένο, γιατί ήταν σύμπτωμα της παλαιάς
μη πολιτισμένης εποχής. Ή νομίζεις ότι ορισμένοι σύγχρονοι επανέρχονται σ’
αυτήν για λόγους εντυπωσιασμού ή ιδιορρυθμίας.
Όμως:
ειδωλολάτρης είναι επίσης κάθε φιλάργυρος - η αγάπη του για τα χρήματα ή για
κάθε τι επίγειο φανερώνει την παθολογική προσκόλλησή του σ’ αυτά σαν σε…
θεότητα! Ανοίγεις την καρδιά του φιλάργυρου και βλέπεις… πράγματα, πολύτιμα
ίσως, μα… πράγματα!
Κι ακόμη
πιο τραγικά: ειδωλολάτρης, λέει ο όσιος, είσαι οπωσδήποτε κι εσύ, ίσως πολλές φορές
την ημέρα, έστω κι αν βδελύσσεσαι τα είδωλα ή ακόμη και τα χρήματα! Πώς; Κάθε
φορά που θέλεις να επιδειχθείς, είτε για πράγμα αυτού του κόσμου που έχεις,
είτε για φυσικό προτέρημά σου, είτε, άκουσον άκουσον!, και για αρετή σου! Με
ό,τι θέλεις να φανείς στον κόσμο, ακόμη και θεωρούμενο θεάρεστο, με αυτό
φανερώνεις την ειδωλολατρία σου. Γιατί; Διότι θηρεύεις την ανθρώπινη δόξα. Δεν
ζητάς τη δόξα του Θεού - με το στήριγμά της την ταπείνωση - αλλά το
μπράβο και το εύγε των ανθρώπων. Θεός σου λοιπόν είναι η γνώμη των ανθρώπων· το
τι θα πουν οι άλλοι!
Σου
θυμίζει μήπως τον Φαρισαίο της γνωστής παραβολής, ο οποίος καταδικάστηκε από
τον Κύριο; Ασφαλώς, γιατί τελικώς είσαι κι εσύ ένας Φαρισαίος.
Βλέπω την
αντίδρασή σου! Φαρισαίος εγώ; Εγώ τον Φαρισαίο τον καταδικάζω. Αλλά και ο λόγος
του οσίου είναι μάλλον πιο αξιόπιστος από την ένστασή σου: «Παντού λάμπει ο ήλιος άφθονα, και παντού σε
κάθε έργο χαίρεται η κενοδοξία… Όπως και αν την ρίξεις αυτή την τρίβολο άκανθα,
την κενοδοξία, (την επιδίωξη δηλαδή της ανθρώπινης κούφιας δόξας), ίσταται όρθιο το κεντρί της» (5).
Λοιπόν,
είμαστε χαμένοι; Όχι, εφόσον ο Κύριος ήλθε και είναι ο Σωτήρας μας. Μας έδειξε όμως
λόγω και έργω τον μονόδρομο στον οποίο πρέπει να βρισκόμαστε εσαεί: την
ταπείνωση. Αν το βλέμμα μας ξεφύγει έστω και επ’ ελάχιστον από αυτήν τη θεοΰφαντη
στολή, μπλεχτήκαμε ήδη στα δίχτυα του Πονηρού! «Δος δόξαν τω Θεώ» λοιπόν και
όχι στον εαυτό σου!
Και
προσοχή στα ενάρετα έργα σου! Παραμονεύει αδιάκοπα το δηλητήριο της…
κενοδοξίας, που σε κάνει «βρωμερό» ενώπιον του Κυρίου!
