«Μην εμπιστευθείς στη ζωή σου το πήλινο σώμα,
και μη ξεθαρρέψεις μαζί του, μέχρις ότου συναντήσεις τον Χριστό» (λόγ. ιε΄
13).
Μην τυχόν
σκεφτείς ότι ο όσιος έχει κάτι κατά του… σώματος – αυτό συνιστά αιρετικό
δυαλισμό και φιλοσοφική πνευματοκρατία! Ο όσιος απλώς έχει πλήρη γνώση του τι
είναι ο άνθρωπος, μετά την πτώση στην αμαρτία: ο «βραχύ τι παρ’ αγγέλους ηλαττωμένος» που ακριβώς ξέπεσε· ο «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού»
δημιουργημένος, ως ενιαία ψυχοσωματική οντότητα, που η αμαρτία όμως ζόφωσε το
κατ’ εικόνα, τον έχασε να χάσει την προοπτική του καθ’ ομοίωσιν και διέσπασε την
ενότητα της ύπαρξής του. Ο άνθρωπος της πτώσης: μία ταλαίπωρη ύπαρξη. «Ποιος θα με σώσει από το σώμα του θανάτου
αυτού»;
Κι ο
Χριστός βεβαίως ήλθε και μας αποκατέστησε. Μας ενέταξε στον εαυτό Του και μας έδωσε
τη δυνατότητα να ζήσουμε όχι μόνο και πάλι το αρχικό μεγαλείο, αλλά πολύ
περισσότερο: να είμαστε πια στον κόσμο μία δική Του προέκταση - Εκείνος μέσω
ημών! «Εγώ ειμι η άμπελος, υμείς τα
κλήματα»! Τα ξέρει αυτά ο άγιος, γι’ αυτό και στέκεται με μεγάλο δέος και
σεβασμό μπροστά στο μυστήριο του ανθρώπου: μιλάει διαρκώς για τον ηγεμόνα νου
που βρήκε και πάλι τη θέση του εν Χριστώ, μιλάει για το σώμα που μπορεί να
γίνει δοχείο του αγίου Πνεύματος. Η μυροβολία και η αφθαρσία των λειψάνων
αποτελούν στοιχεία γι’ αυτόν που επιβεβαιώνουν την παραπάνω αλήθεια.
Ξέρει όμως
καλά και το μυστήριο της ανομίας που ενεργείται στον κόσμο και μετά Χριστόν.
Ξέρει δηλαδή ότι ναι μεν σωθήκαμε, αλλά ακόμη, στον κόσμο τούτο, εξακολουθούμε
και παλεύουμε για τη σωτηρία μας: ο απόηχος της πτώσης δεν μας έχει αφήσει. Ο
ήχος της αμαρτίας ακούγεται στον καθένα, αλλά στον βαθμό που ο ίδιος πια επιτρέπει το άκουσμά του. Κι αυτή είναι η δεύτερη και συνεχιζόμενη τραγωδία του
ανθρώπου μετά την πρώτη της πτώσης: να έχει σωθεί, να έχει γκρεμιστεί η φυλακή,
κι αυτός να στρέφεται και πάλι στην ανύπαρκτη κατ’ ουσίαν φυλακή του! Κι εδώ
αναλαμβάνει και τον ρόλο του ο Πονηρός, τον οποίο ο Χριστός ενώ κατήργησε, τον
άφησε – ελεγχόμενο εννοείται – να μας πειράζει. Και μάλιστα: να επικάθηται πολλές
φορές στο σώμα του ανθρώπου, όπως και στα μέλη της ψυχής του ασφαλώς, και να
του υποβάλλει λογισμούς ανταρσίας απέναντι στον Θεό, να τον σπρώχνει διαρκώς προς
την απώλεια. Κι είναι η απορία του οσίου: «Ποιο είναι το μυστήριο που με
περιβάλλει; Πώς εξηγείται η μείξη που παρατηρείται σ’ εμένα; Πώς στον εαυτό μου
είμαι και φίλος και εχθρός;» «Σύζυγος το σώμα με την ψυχή, η ίδια η φύση του
ανθρώπου» (83).
Λοιπόν,
πώς μπορείς να εμπιστευτείς το πήλινο σώμα σου; Πώς να ξεθαρρέψεις απέναντί
του; Λειτουργούν ακόμη τα πάθη, παραμονεύει χωρίς σταματημό ο Πονηρός… Γι’ αυτό
και η εγκράτεια είναι κεντρική αρετή στον πιστό. Γι’ αυτό και «ο υποπιασμός και η δουλαγώγησις» του
σώματος θεωρούνται δεδομένα στοιχεία της πνευματικής ζωής – φέρνουν μαζί με την
ταπείνωση την παρουσία της χάρης του Θεού, που μόνη αυτή τελικώς γαληνεύει τον
άνθρωπο. Θυμήσου και πάλι τον λόγο του
αγίου Γέροντα Επιφανίου: «το θέμα σαρξ, τελειώνει με το θέμα πλαξ». Μέχρι να
συναντήσεις τον Χριστό, πρόσωπο με πρόσωπο, να ‘σαι σ’ επιφυλακή!
