Ο άγιος άνθρωπος και χωρίς να μιλάει, με μόνο
το παράδειγμά του, δρα ως ιεραπόστολος. Οι άνθρωποι βλέποντάς τον καθοδηγούνται
προς Αυτόν. Την παραπάνω αλήθεια ο άγιος Θεοφάνης μάς την
προσφέρει με έναν έξοχο ύμνο, εξ αφορμής του σήμερα εορταζομένου αγίου Τρύφωνα,
ήδη από την πρώτη ωδή του κανόνα: «Υπήρξας
τω όντι ποιμαντικός, ποιμαίνων ψυχής σου εν σοφία τους λογισμούς, ψυχάς επιστρέφων
πλανωμένας και τω Θεώ προσάγων, ένδοξε» (Υπήρξες πράγματι ποιμένας, με το να
ποιμαίνεις με σοφία τους λογισμούς της ψυχής σου, και με το να επιστρέφεις
τις πλανεμένες ψυχές και να τις οδηγείς στον Θεό, ένδοξε). Είναι μία καταπληκτικής
εμπνεύσεως αλήθεια: ο άγιος Τρύφων, αλλά και κάθε πιστός, είτε κληρικός είτε λαϊκός,
είναι ποιμένας, γιατί ποιμαίνει πρώτα από όλα τον εαυτό του. Πώς; Με το να ελέγχει
τους λογισμούς της ψυχής του, καθοδηγώντας τους, όπως ο βοσκός τα πρόβατα στο μαντρί,
εκεί που είναι ο τόπος της καταπαύσεώς του, ο ίδιος ο Θεός. Επομένως, όταν οι λογισμοί
του ανθρώπου απομακρύνονται από τον Θεό, κινδυνεύουν να «φαγωθούν» από τον λύκο
διάβολο, ή από το λιοντάρι διάβολο, κατά την εικόνα του αποστόλου Πέτρου: «ο διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών
τίνα καταπίη». Και βεβαίως, με τον τρόπο αυτό γίνεται ποιμένας και των υπολοίπων
ανθρώπων: επιστρέφει στον Θεό τις πλανεμένες ψυχές. Όπως το καταλαβαίνουμε, από
την άποψη αυτή, όλοι: κανείς δεν μπορεί να γίνει αληθινός ποιμένας, κυρίως μάλιστα
ο κληρικός, αν πρώτα δεν είναι και δεν γίνεται ποιμένας του εαυτού του. Εκείνος
που έχει μάθει να διαποιμαίνει τους λογισμούς του, εκείνος χαριτώνεται από τον Θεό
και για την καθοδήγηση των άλλων.
