῾Καί καθώς Μωϋσῆς ὕψωσε τόν ὄφιν
ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τόν Υἰόν τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν
μή ἀπόληται, ἀλλ᾽ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον᾽ (᾽Ιωάν. γ´ 14).
α. ῾Η μεγάλη ἑορτή τῆς ῾Υψώσεως τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ
προσδιορίζει ὅλο τό χρονικό διάστημα πού προηγεῖται καί ἕπεται αὐτῆς, γι᾽ αὐτό
καί Κυριακή πρό τῆς ῾Υψώσεως σήμερα, Κυριακή μετά τήν ῞Υψωσιν ἡ ἑπόμενη τῆς ἑορτῆς.
Τά ἀναγνώσματα λοιπόν εἶναι ἑπόμενο νά εἶναι σχετικά μέ τή Σταυρική Θυσία τοῦ
Κυρίου. Τό Εὐαγγελικό ἰδίως ἀνάγνωσμα ἔχει ὡς περιεχόμενο λόγια τοῦ ἴδιου τοῦ
Χριστοῦ πού ἀναφέρονται στή Θυσία Του αυτή: ποιός εἶναι ὁ ῎Ιδιος, ἡ ὕψωσή Του
πάνω στόν Σταυρό, ἡ προεικόνιση τοῦ γεγονότος στήν Παλαιά Διαθήκη, ἡ ἀναγκαιότητα
τοῦ Σταυροῦ, ἡ αἰτία πού ὁδηγήθηκε πάνω σ᾽ Αὐτόν.
β. 1. Καί καταρχάς, ὁ ῎Ιδιος ἀποκαλύπτει ὅτι εἶναι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ
πού κατῆλθε στόν κόσμο χωρίς νά σταματήσει νά εἶναι αὐτό πού ἦταν. ᾽Από τήν ἄποψη
αὐτή ὁ Σταυρός Του παίρνει ἕνα ἄλλο νόημα: γίνεται μυστήριο, δεδομένου ὅτι ἐπ᾽
Αὐτοῦ πάσχει ὄχι ἕνα ἁπλός ἄνθρωπος, ἀλλ᾽ ὁ Θεός ἐν σαρκί.
2. ῾Ο ἵδιος βεβαιώνει καί τήν ἀναγκαιότητα τῆς θυσίας Του. ῾Οὕτως ὑψωθῆναι δ ε ῖ
τόν Υἱόν τοῦ ἀνθρώπου᾽. Γιατί; Λόγω τῆς διαβρώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἀπό
τήν ἁμαρτία. ῾Η ἁμαρτία δέν εἶναι μία ἁπλή παράβαση. ᾽Αλλοίωσε οὐσιαστικά τόν ἄνθρωπο
καί γι᾽ αὐτό ἔπρεπε νά πάθει ὁ Χριστός, ὁ ῾Οποῖος θά σήκωνε ἐπάνω Του τήν ἁμαρτία
τοῦ κόσμου. Χωρίς τή θυσία τοῦ Χριστοῦ ὁ ἄνθρωπος θά ἐξακολουθοῦσε νά εἶναι
καταδικασμένος στήν ἁμαρτία, συνεπῶς καί στόν θάνατο καί τήν ὑποταγή του στόν
διάβολο.
Χρησιμοποιεῖ
μάλιστα ὁ Κύριος ἕνα γεγονός τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀπό αὐτά πού χαρακτηρίζονται
προτυπώσεις ἤ προεικονίσεις, προκειμένου νά δείξει τήν ἀναγκαιότητα τοῦ Σταυροῦ
Του: τήν ὕψωση, καθ᾽ ὑπόδειξη τοῦ Θεοῦ, ἑνός χάλκινου φιδιοῦ ἀπό τόν Μωϋσῆ, ὅταν
πέθαιναν οἱ ᾽Ισραηλίτες στήν ἔρημο ἀπό τά δαγκώματα δηλητηριωδῶν φιδιῶν. ῞Οπως τό χάλκινο φίδι ὁρώμενο θεράπευε τούς ἀνθρώπους,
ἔτσι καί ὁ Σταυρός Του σώζει καθένα πού δαγκώνεται ἀπό τό νοητό φίδι, τόν
διάβολο. Μέ τόν Σταυρό λοιπόν σωθήκαμε
κι ἔχουμε τήν αἰώνια ζωή.
3. Αἰτία βεβαίως τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ ὑπῆρξε ἡ ἄπειρη ἀγάπη τοῦ
Θεοῦ ἀπέναντί μας. ῾Οὕτω γάρ ἠγάπησεν ὁ
Θεός τόν κόσμον, ὥστε τόν Υἱόν αὐτοῦ τόν μονογενῆ ἔδωκε᾽. ῎Ετσι ὅσο καί νά
προσπαθήσει κανείς νά ἑρμηνεύσει τή θυσία Του αὐτή ἐκτός τῆς ἀγάπης Του, ἐπικαλούμενος
μάλιστα μία ἀνθρώπινη ἔννοια δικαιοσύνης, θά προσκρούει πάντοτε σέ ἀδιέξοδο. Καί
πράγματι ὅσοι θεολόγησαν μέ κριτήρια ἀνθρώπινης λογικῆς, ὅπως θεολόγοι τῆς
Δύσεως, διέστρεψαν τελικῶς τό νόημα τῆς Σταυρικῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ. ῾Η ὀρθόδοξη
᾽Εκκλησία μας πάντοτε ἐμμένει σέ ὅ,τι ἀποκαλύπτει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ: στό
μυστήριο τῆς ἀγάπης Αὐτοῦ.
4. ῾Ο Κύριος ἀναφερόμενος στόν Σταυρό Του καταλήγει σέ κάτι ἐξόχως
παρήγορο: ἡ θυσία Του ἐπί τοῦ Σταυροῦ θά εἶναι πάντα ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. ῾Οὐ γάρ ἀπέστειλεν ὁ Θεός τόν Υἱόν αὐτοῦ εἰς
τόν κόσμον ἵνα κρίνῃ τόν κόσμον, ἀλλ᾽ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι᾽ αὐτοῦ᾽. Στόν
κόσμο αὐτό θά συναντᾶμε πάντα, ἔστω καί μέσα στίς ἁμαρτίες μας, τά ἁπλωμένα
χέρια ἀγάπης τοῦ ᾽Εσταυρωμένου Χριστοῦ. ῾Η κρίση θά ἔρθει ἀργότερα, πού
σημαίνει ὅτι ὅσο ζοῦμε ἔχουμε περιθώρια μετανοίας καί ἀλλαγῆς. Τό πρόσωπο τοῦ
Χριστοῦ εἶναι γιά τόν κόσμο τοῦτο τό πρόσωπο τοῦ Σωτήρα μας.
γ. ῾Ο Σταυρός τοῦ Χριστοῦ φανερώνει τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. ῾Ο Θεός μᾶς
κυνηγᾶ γιά νά μᾶς σώσει. Μέ μία ὅμως προϋπόθεση: νά πιστέψουμε στόν Χριστό. ῾῞Ινα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς Αὐτόν᾽. Καί πίστη βεβαίως σημαίνει (1) ἀποδοχή καί ὁμολογία
τῆς θεανθρωπότητός Του, (2) ὑπακοή στό ἅγιο θέλημά Του.