“Να μη θέλεις να γίνεσαι αυστηρός
δικαστής εκείνων οι οποίοι αναπτύσσουν θαυμάσιες διδασκαλίες, βλέποντάς τους
κάπως οκνηρούς στην πρακτική (δηλαδή στην απλοϊκότερη και σωματική ασκητική
ζωή). Διότι πολλές φορές την έλλειψή τους
στα έργα την αναπληρώνει η ωφέλεια που προξενεί ο λόγος τους” (λόγ. κστ´,β΄,
40).
Μη τυχόν και κάνεις τη βλάσφημη σκέψη ότι ο άγιος δικαιώνει την υποκριτική
ζωή των Φαρισαίων, οι οποίοι δίδασκαν τους άλλους χωρίς όμως οι ίδιοι να μπούνε
στον κόπο της εφαρμογής των λόγων τους. Μολονότι και για τους Φαρισαίους ο
Κύριος είπε, να ακούνε οι άνθρωποι τα λόγια τους, αλλά να μη τους μιμούνται στα
έργα τους, ο άγιος δεν έχει υπόψη τους αυτούς. Διότι στους Φαρισαίους υπήρχε
πλήρης διάσταση λόγων και έργων – τα λόγια τους ήταν αντίθετα προς τα έργα τους.
Ο άγιος μιλάει για εκείνους τους θαυμαστούς δασκάλους της χριστιανικής ζωής, οι
οποίοι ενώ με φωτισμό Θεού μπορούν και
διακρίνουν τα μυστικά της περάσματα, διεισδύοντας στη θεωρία της και εξηγώντας
την στους απλοϊκοτέρους, οι ίδιοι, στην ίδια φορά ζωής προς τη διδαχή τους, παρακολουθούν αυτήν με λίγο πιο αργό... βήμα! Σαν να᾽ ναι κάπως
οκνηροί.
Οπότε το «κάπως οκνηροί» σημαίνει
ότι και αυτοί βεβαίως ασκούνται στην πράξη, παρουσιάζουν έργα, όχι όμως στην
ένταση που παρουσιάζεται σε άλλους χριστιανούς, μοναχούς ή όχι. Δηλαδή ενώ
νηστεύουν για παράδειγμα, δεν νηστεύουν εξαντλητικά· ενώ είναι φιλακόλουθοι,
δεν είναι οι πρώτοι που βρίσκονται μέσα στον ναό· ενώ αγωνίζονται στην
αγρυπνία, δεν κοιμούνται στο έδαφος κ.ο.κ.
Και ποια η εξήγηση που φέρνει; «Δεν κατέχουμε όλοι εξίσου όλα. Σε μερικούς ο
λόγος υπερτερεί του έργου. Σε άλλους πάλι το δεύτερο υπερέχει του πρώτου».
Θαύμασε τη στέρεα και σαφή εκκλησιολογική συνείδηση του αγίου: ο καθένας στην Εκκλησία και στη χριστιανική
πίστη έχει το δικό του χάρισμα, το οποίο ασκώντας το με συνέπεια και
υπευθυνότητα βοηθάει όχι μόνο τον εαυτό του, μα και τους άλλους. Γιατί; Διότι ο καθένας είναι «αλλήλων μέλος». Με άλλα λόγια ο άγιος Ιωάννης εν προκειμένω
εφαρμόζει αυτό που τονίζει ο απόστολος Παύλος κυρίως στην Α´ προς Κορινθίους
επιστολή του, όπου σημειώνει ότι «έκαστος
ίδιον χάρισμα έχει, ος μεν ούτως, ος δε ούτως». Στην Εκκλησία, ως μέλη
Χριστού, έχουμε την αναφορά μας κυρίως προς τον Χριστό, αλλά και προς τον άλλο
αδελφό, λόγω της ενότητας του ενός σώματος. Έτσι ό,τι εργασία προσφέρει ο
καθένας λόγω του χαρίσματός του αντανακλά όχι μόνο στον εαυτό του, αλλά και
στον συνάνθρωπο, που θα πει «το
περίσσευμα του ενός εις το υστέρημα του άλλου».
Λοιπόν: «μη γίνεσαι αυστηρός δικαστής»
του δασκάλου - σε βοηθάει να προκόψεις
με το χάρισμα της διδασκαλίας του, κι η προκοπή σου αυτή συμπληρώνει το δικό
του πιθανόν έλλειμμα κάποιας πρακτικής οκνηρίας του. Όπως κι εκείνος
ασφαλώς: δεν πρέπει να γίνεται αυστηρός
δικαστής του δικού σου πιθανόν θεωρητικού και γνωστικού ελλείμματος, γιατί η
δική του θεωρητική εμβρίθεια και κατάρτιση έρχεται και το αναπληρώνει.
