῾Πίστει παρώκησεν (ὁ ᾽Αβραάμ) εἰς τήν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν...ἐξεδέχετο
γάρ τήν τούς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καί δημιουργός ὁ Θεός᾽ (῾Εβρ.
11, 9.10)
(Μέ πίστη (ὁ ᾽Αβραάμ) ἐγκαταστάθηκε στή γῆ πού τοῦ ὑποσχέθηκε ὁ Θεός, ξένος σέ ἄγνωστη χώρα...κι αὐτό γιατί περίμενε
τήν πόλη πού θά εἶχε στέρεα θεμέλια καί πού ἀρχιτέκτονας καί δημιουργός της θά ἦταν
ὁ Θεός).
α. Γιά δεύτερη φορά ἡ ᾽Εκκλησία
μᾶς θυμίζει τούς ἁγίους Προπάτορες: καί ἡ προηγούμενη καί ἡ σημερινή Κυριακή εἶναι
ἀφιερωμένη σ᾽ αὐτούς. ᾽Ιδιαιτέρως σήμερα ἑορτάζουμε ὄλους ἐκείνους ἀπό ᾽Αδάμ
μέχρι τοῦ μνήστορος ᾽Ιωσήφ, τούς προφῆτες καί τίς προφήτιδες, ἐξαιρέτως τόν
προφήτη Δανιήλ καί τούς ἁγίους τρεῖς παῖδες, οἱ ὁποῖοι ἐγκωμιάστηκαν γιά τήν
πίστη τους στόν Θεό καί τίς ὑποσχέσεις Του. Κι εἶναι σάν νά μᾶς τονίζει ἡ ᾽Εκκλησία
ὅτι γιά νά κατανοήσουμε σωστά τό γεγονός τῶν Χριστουγέννων δέν πρέπει καί δέν
μποροῦμε νά τό δοῦμε ὡς κάτι ἀπομονωμένο καί ξεκομμένο ἀπό ὅ,τι προηγήθηκε στήν
ἱστορία, ἀλλ᾽ ὡς τό τέλος μίας πορείας γεγονότων καί ὡς τήν ἐκπλήρωση πολλῶν
προφητειῶν.
β. 1. Ἡ προηγουμένη
Κυριακή τῶν Προπατόρων τοῦ Κυρίου ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ τόνισε ὅτι ὁ ἐρχομός ἀκριβῶς Αὐτοῦ
φανέρωσε τούς Προπάτορες ὡς ὄργανά Του γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου: μέ ᾽Εκεῖνον ἀπεκαλύφθη
ὅτι ἡ ζωή τους προετοίμαζε τόν δρόμο τοῦ Μεσσία. Στή σημερινή Κυριακή τονίζεται
μέ ἰδιαίτερα ἔντονο τρόπο τό βασικό γνώρισμα πού εἶχαν γιά νά μποροῦν νά
λειτουργοῦν ὡς ὄργανά Του: τήν πίστη στόν Θεό μέ τήν ἔννοια τῆς ἐμπιστοσύνης
τους σ᾽ ᾽Εκεῖνον καί τούς λόγους Του.
2. Κι ἄν ὁ ἀπόστολος Παῦλος
μνημονεύει ὅλους τούς Προπάτορες λέγοντας ὅτι ῾ἐμαρτυρήθησαν διά τῆς πίστεως᾽, ἐγκωμιάστηκαν δηλαδή γιά τήν πίστη
τους, πιό πολύ μνημονεύει τόν Γενάρχη τῶν ῾Εβραίων καί Γενάρχη ὅλων τῶν πιστῶν,
τόν ᾽Αβραάμ. Διότι στό πρόσωπο αὐτοῦ φαίνεται ἡ ἔκταση τῆς ἀληθινῆς πίστεως, τό
ὕψος καί τό βάθος της. Γιά παράδειγμα: ὅταν κλήθηκε ἀπό τόν Θεό νά ἐγκαταλείψει
τήν πατρίδα του γιά μία ξένη χώρα, ὅταν πίστεψε ὅτι ἡ γυναίκα του παρ᾽ ὅλη τήν ἡλικία
καί τή στειρότητά της θά γεννήσει υἱό, ὅταν κλήθηκε – πάνω ἀπό ὅλα – νά
θυσιάσει τό μονάκριβο παιδί του. ῾Η πίστη του στόν Θεό δηλαδή ἦταν τέτοια πού
τόν ἔκανε νά ξεπερνᾶ τίς ὅποιες ἀνασφάλειές του, τήν ἴδια τή λογική του, τά πιό
ἰσχυρά συναισθήματά του.
3. Κι ἀκριβῶς οἱ στίχοι μέ
τούς ὁποίους ξεκινήσαμε μᾶς ἐξηγοῦν τόν παράδοξο αὐτόν καί ὑπερφυσικό τρόπο ζωῆς,
ὁ ὁποῖος βασιζόταν στήν πίστη στόν Θεό: τήν ὕπαρξή του δέν τήν ἐξαρτοῦσε ἀπό
τόν κόσμο, ἀλλά ἀπό τόν ἴδιο τον Θεό. Κι αὐτό γιατί εἶχε ἀποδεχθεῖ ὅτι ἡ ὅποια
χώρα καί ἡ ὅποια γῆ, στό βάθος εἶναι ξένη, ἀφοῦ εἶναι προσωρινή. ῾Η μόνη ἀληθινή
καί μόνιμη, ἡ μόνη πού ἔχει θεμέλια εἶναι αὐτή πού ἔχει ἑτοιμάσει ὁ Θεός, ἀφοῦ
ποτέ σ᾽ αὐτήν δέν θά ὑπάρξει τέλος.
4. ῎Ετσι μέ τόν ᾽Αβραάμ παρατηρεῖται
μία ἀντίστροφη κατάσταση ἀπό αὐτή πού συνήθως βλέπουμε στόν κόσμο: ὁ πιστός
ριζώνει στόν Οὐρανό - ἐκεῖ ἔχει τά θεμέλιά του -, ὁπότε ὅ,τι κοσμικό καί ἐπίγειο
θεωρεῖται δευτερεῦον ὡς παρερχόμενο, ἐνῶ
ὁ ἄπιστος ἤ ὀλιγόπιστος ριζώνει στόν κόσμο τοῦτο καί παραθεωρεῖ τόν Οὐρανό. Μέ ἀποτέλεσμα
βεβαίως ὁ ἄπιστος νά παλεύει καί νά ἀγωνίζεται καί νά ἄγχεται γιά ὅ,τι φιλήδονο
ἤ φιλόδοξο ἤ φιλάργυρο, κάτι πού προκαλεῖ πάντοτε στενοχώριες καί πολέμους μέ
τό συνωδό σ᾽ αὐτά στοιχεῖο τοῦ τρόμου τοῦ θανάτου, ἐνῶ ὁ πιστός νά ἔχει ὡς
κύριο μέλημά του τήν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, κάτι πού φέρνει πάντοτε εἰρήνη
στήν ψυχή καί γαλήνη στή συνείδηση.
γ. ῾Η πίστη αὐτή τοῦ ᾽Αβραάμ
καί τῶν Προπατόρων δέν ἦταν ἀσφαλῶς μία παραξενιά ἤ μία ἰδιορρυθμία τους. ῾Η πίστη τους θεωρεῖται
πρότυπο καί ὅριο γιά ἐμᾶς. ῎Ηδη ὁ ἀπόστολος Παῦλος θά μᾶς προτρέψει μέ βάση αὐτήν
ὅτι ῾οὐκ ἔχομεν μένουσαν πόλιν, ἀλλά τήν
μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν᾽. Διότι ῾παράγει
τό σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου᾽. ῎Αλλωστε μόνο μέ αὐτήν μποροῦμε νά
κατανοήσουμε τά Χριστούγεννα, διότι αὐτήν τήν πίστη ἔφερε ὁ Χριστός. Οἱ ἅγιοι
Προπάτορες μᾶς τήν ὑποδεικνύουν καί μᾶς προσανατολίζουν πρός αὐτήν, ἀποκαλύπτοντας
ταυτοχρόνως τόν σωτηριώδη χαρακτήρα της.