Σαν άλλοι δώδεκα απόστολοι προβάλλονται
από την Εκκλησία μας σήμερα οι άγιοι δώδεκα μάρτυρες: ο ιερέας Πάμφιλος, ο Ουάλης,
ο Σέλευκος, ο Δανιήλ, ο Θεόδουλος, ο Ησαΐας, ο Ιερεμίας, ο Ηλίας, ο Πορφύριος, ο Παύλος, ο Ιουλιανός και ο Σαμουήλ, κι αυτό λόγω του λογισμού τους που κινούνταν
με τον ίδιο ζήλο των αποστόλων, ως προς τη σταθερότητα της
πίστης τους και την αφοβία τους απέναντι στα μαρτύρια. «Καθώς γίνατε ισάριθμοι με τους αποστόλους, αθλοφόροι,
αναλάβατε λογισμό ίδιου ζήλου με αυτούς, χωρίς να φοβηθείτε την άθεη ωμότητα των τυράννων. Αλλά αφού κηρύξατε με ανδρεία και σταθερότητα τον Σωτήρα, υπομείνατε τις στρεβλώσεις των μελών» (στιχηρό
εσπερινού). Ο άγιος Θεοφάνης ο υμνογράφος προβαίνει και
στην ερμηνεία αυτής της ταυτότητας λογισμού τους και της χαρισματικής εμμονής τους
στο μαρτύριο, μολονότι προέρχονταν οι περισσότεροι από διαφορετικές
περιοχές και δεν σχετίζονταν προ του μαρτυρίου μεταξύ τους: «Η δωδεκάριθμη φάλαγγα συγκροτήθηκε
από τη δύναμη του Παναγίου Πνεύματος» (ωδή α΄).
Το Άγιο Πνεύμα δηλαδή ήταν Εκείνο που τους ένωσε, όπως γενικά ενώνει κατά τρόπο ουσιαστικό τους ανθρώπους, έστω και αν μεταξύ τους μπορεί να είναι άγνωστοι. Πρόκειται για μία αλήθεια που είχε επισημανθεί ήδη απαρχής του χριστιανισμού,
όχι μόνον από τους ίδιους τους χριστιανούς, αλλά και από τους ειδωλολάτρες: οι χριστιανοί
γνωρίζονται, έλεγαν, και πριν ακόμη
γνωριστούν. Είναι η μία πίστη, ο
ένας Κύριος, το ένα βάπτισμα που ακριβώς ενεργοποιεί σ’
αυτούς την παρουσία του Αγίου Πνεύματος και κάνει ένα τις καρδιές τους.
