Οι
συγκεκριμένοι άγιοι ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός οι εξ Ασίας, ανήκουν στην
ομάδα καταρχάς των αγίων Αναργύρων που φέρουν το ίδιο με αυτούς όνομα, δηλαδή
με τους αγίους αναργύρους Κοσμά και Δαμιανό τους εκ Ρώμης, αλλά και τους αγίους
αναργύρους Κοσμά και Δαμιανό, πάλι, τους εκ της Αραβίας. Ανήκουν όμως
ταυτόχρονα και σε μία ευρύτερη ομάδα αναργύρων αγίων, παλαιοτέρων και νεωτέρων,
σαν τους αγίους για παράδειγμα Κύρο και Ιωάννη, Παντελεήμονα και Ερμόλαο,
Σαμψών και Διομήδη, Θαλέλαιο και Τρύφωνα, Λουκά τον ιατρό επίσκοπο
Συμφερουπόλεως, οι οποίοι ιατροί και αυτοί όπως και οι ίδιοι, παρείχαν τις
υπηρεσίες τους αμισθί στους ανθρώπους, υπακούοντας στον Κύριο, ο Οποίος είχε
δώσει την εντολή: «δωρεάν ἐλάβετε, δωρεάν
δότε». Θα έλεγε όμως κανείς ότι τελικώς, ακριβώς βάσει των λόγων του
Κυρίου, όλοι οι άγιοί μας διαχρονικά στην Εκκλησία συνιστούν αναργύρους αγίους,
αφού το κύριο γνώρισμα όλων τους είναι ακριβώς η ανιδιοτελής αγάπη τους – καρπός
της αγάπης τους προς τον Κύριο και Θεό τους – που τους έκανε την όποια υπηρεσία
και την προσφορά τους στον συνάνθρωπο να τις κάνουν χωρίς να περιμένουν καμία
απολύτως ανταπόδοση. Κι από την άποψη αυτή η συγκεκριμένη εορτή των σημερινών
αγίων Αναργύρων γίνεται όριο και σύμβολο για κάθε χριστιανό, αφού καλείται στην
πραγματικότητα αναργύρως, δηλαδή με αγάπη κι όχι συμφεροντολογικά, να δρα κι
αυτός μέσα στον κόσμο, να αγωνίζεται δηλαδή να γίνεται και αυτός ένα είδος
ανάργυρου αγίου μαζί με τους άλλους. Κι αυτό που δικαιολογεί την αλήθεια αυτή
στο έσχατο βάθος της είναι ασφαλώς το γεγονός ότι το ανάργυρο και ανιδιοτελές
της κάθε ενέργειας θεμελιώνεται στον Ίδιο τον Κύριο Ιησού Χριστό, ο Οποίος
Αυτός κατεξοχήν αποτελεί το Ανάργυρο πρότυπο ως πηγή και παροχέας της αληθινής
αγάπης. Θυμάται κανείς στο σημείο αυτό μία από τις πιο εύγλωττες ρήσεις για τον
Ανάργυρο Χριστό που καταγράφει η Παράκληση της Υπεραγίας Θεοτόκου της
Γοργοϋπηκόου: «Ἐν αὐτῆ (τῆ εἰκόνι
δηλαδή της Παναγίας) μένει ὁ ἰατρός ὁ ἄμισθος».
