«Ο
άγιος Ιάκωβος ήταν επί των βασιλέων Ονωρίου και Αρκαδίου, χριστιανός από γονείς
χριστιανούς, κατοικούσε στην πόλη Βηθλαβά, στη χώρα των Ελουζησίων, από γένος
έντιμο και λαμπρό, και ετιμάτο πολύ από τον βασιλιά Ισδιγέρδο. Γι’ αυτόν τον λόγο, επειδή δηλαδή τον αγαπούσε
πολύ ο βασιλιάς των Περσών, απομακρύνθηκε από την πίστη των Χριστιανών και
ακολούθησε τον βασιλιά, οδηγούμενος έτσι στην απώλεια με την άρνηση του
Χριστού. Όταν όμως η μητέρα του και η σύζυγός του διέκοψαν την κοινωνία τους με
αυτόν, διότι προτίμησε την αγάπη του βασιλιά από την αγάπη του Χριστού, και για
την πρόσκαιρη δόξα επέλεξε την αιώνια ντροπή και κατάκριση – κάτι που του το
μήνυσαν με γράμματα που του έστειλαν – πληγώθηκε στην ψυχή και απομακρύνθηκε
από τη μάταια θρησκεία του βασιλιά, οπότε άρχισε να κλαίει για όσα αμάρτησε,
καθώς αποστάτησε από τον Χριστό. Για τον λόγο αυτό οδηγείται σε εξέταση, ενώ ο
βασιλιάς δυσαρεστήθηκε πάρα πολύ από το
γεγονός. Αποτέλεσμα ήταν να υποστεί πικρό θάνατο, με την κατάτμηση λίγο λίγο
της αρμονίας του σώματος: των χεριών και των ποδιών και των βραχιόνων, ώστε να
μείνει μόνον σ’ αυτόν το κεφάλι με την
κοιλιά. Έπειτα του αφαίρεσαν και το κεφάλι με μαχαίρι».
Το τρομερό μαρτύριο που υπέστη ο άγιος Ιάκωβος – «των δακτύλων και των χειρών, και βραχιόνων
εκκοπέντων σου, ομοίως και ποδών και κνημίδων σου, μέχρι μηρών εκαρτέρησας»
- δηλωτικό της γνήσιας μεταστροφής και μετάνοιάς του, τον έκανε να αναφανεί ως
νέο αστέρι εκ Περσίδος, καθοδηγητικό των υπολοίπων χριστιανών. Ο άγιος
Θεοφάνης, ο υμνογράφος του αγίου Ιακώβου,
έκθαμβος μπροστά στα φοβερά μαρτύριά του, τον θεωρεί ως αντίστοιχο με το αστέρι
που καθοδήγησε κατά τη Γέννηση του Κυρίου τους εκ Περσίδος μάγους. Ο άγιος
Ιάκωβος μάς φέρνει μπροστά στον Χριστό μέσω του μαρτυρίου του. Εκείνον
προβάλλει το πάθος του, το οποίο βεβαίως κατανοείται ως μαρτύριο «κοινωνίας των
παθημάτων του Χριστού». «… Καθώς άστραψε
για μας ο Ιάκωβος από την Περσία, σαν τ’ αστέρι που φάνηκε στους μάγους και τους
καθοδήγησε προς την επίγνωση της αλήθειας…»· και: «Ο Χριστός ανέτειλε στους ανθρώπους τον θείο Ιάκωβο ως νεοφανή
αστέρα…και δι’ αυτού έδιωξε τη σκοτεινιά
της πλάνης». Ο παραλληλισμός που κάνει ο υμνογράφος, λόγω της αφορμής που
του δίνει η εκ Περσίας καταγωγή του Ιακώβου, είναι καταπληκτικός. Διότι έτσι
τονίζει με μοναδικό τρόπο τη δύναμη του χριστιανικού μαρτυρίου: ο θάνατος ενός
χριστιανού δίνει τη μεγαλύτερη ώθηση στην πίστη των ανθρώπων. Είναι όντως ένα
φως που καθοδηγεί τους εν σκότει ευρισκομένους.
