«Αυτός που έχει ορθή πίστη και όμως διαπράττει
αμαρτίες, μοιάζει με πρόσωπο που δεν έχει οφθαλμούς» (λόγ. κστ΄, γ΄, 42).
Σκληρός ο
λόγος του οσίου! Δεν λέει ότι αυτός που έχει
ορθή πίστη, διαπράττοντας όμως αμαρτίες, έχει οφθαλμούς με ελαττωματική όραση –
που σημαίνει ότι μπορεί μ’ έναν τρόπο να διορθωθεί αυτή· ούτε ακόμη χειρότερα είναι
τυφλός – μια θλιβερή πραγματικότητα που
όλοι απευχόμαστε. Λέει ότι πρόκειται για μια «τερατική» κατάσταση! Να ‘χεις
πρόσωπο και να μην έχεις καθόλου μάτια! Πώς μπορείς να αντικρίσεις μια τέτοια
κατάσταση; Το μόνο που θέλεις να κάνεις είναι να κλείσεις και τα δικά σου μάτια
για να μη… βλέπεις!
Κι όμως, ο
όσιος το λέει ακριβώς για να τονίσει – να κραυγάσει καλύτερα – ότι όσο είναι «τέρας»
ένα πρόσωπο χωρίς οφθαλμούς, άλλο τόσο συνιστά «τερατική» κατάσταση από πλευράς
πνευματικής η ύπαρξη ανθρώπου με ορθή πίστη, με αποδοχή δηλαδή της αποκάλυψης
του Χριστού όπως τη ζει το ζωντανό σώμα Του η Εκκλησία, που κάνει όμως αμαρτίες!
Και ποιος δεν κάνει όμως αμαρτίες; Υπάρχει άνθρωπος, έστω και ο μεγαλύτερος
άγιος, που να μην περιπίπτει σ’ αυτές; Όταν ο ίδιος ο άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος
επισημαίνει ότι «αν πούμε ότι δεν αμαρτάνουμε, είμαστε ψεύτες», ή όταν εξίσου
διαπιστώνει ο απόστολος Παύλος την τραγικότητα του ανθρώπου με το «πάντες
ήμαρτον και πάντες υστερούνται της δόξης του Θεού», τότε ποιος μπορεί να
ξεφύγει από τον «κανόνα» της αμαρτίας; Οπότε; Είμαστε όλοι «τέρατα»; Στο
συμπέρασμα αυτό δεν καταλήγει κανείς ακούγοντας τον άγιο Ιωάννη;
Ας έχουμε
θάρρος! Ο άγιος δεν έχει μάλλον υπόψη του λέγοντας «διάπραξη αμαρτιών» την
αμαρτητική ροπή του ανθρώπου και τις πτώσεις του με τους αμαρτωλούς λογισμούς –
εκεί από όπου ξεκινά κάθε αμαρτία. Αλλ’ ούτε και τις αμαρτίες που καθημερινά
διαπράττουμε, μετά μάλιστα από δραματικό πόλεμο στην καρδιά μας, και για τις οποίες
μετανοούμε. Τέτοιες πτώσεις και τέτοιες
αμαρτίες ίσα ίσα μπορεί να γίνονται οι αφορμές για μεγαλύτερη ταπείνωσή μας και
συνεπώς για μεγαλύτερη τελικώς προκοπή μας! Προφανώς μιλάει για τις αμαρτίες
που ελαφρά τη καρδία επιτελούμε, γιατί η βούλησή μας έχει αποφασίσει οριστικά να
προσκλίνει προς τα επίγεια, χωρίς αίσθηση της παρουσίας του Θεού στη ζωή μας.
Συνεπώς αναφέρεται σ’ έναν ιδεολογοποιημένο χριστιανισμό, σύμφωνα με τον οποίο
άλλο είναι η πίστη μας, ορθή κατά τα άλλα, και άλλο η ζωή μας. Αλλά αυτό δεν
συνιστά και τον φαρισαϊκό τρόπο ζωής; Και μη ξεχνάμε: μία ορθή πίστη χωρίς την
εμψύχωσή της από τη ζωή μας, συνιστά μνήμη ασθενική – πολύ γρήγορα θα χαθεί.
Ίσως
πρέπει να τρομάξουμε λίγο από τον λόγο του αγίου! Αν δεν έχει μάτια το
εσωτερικό μας πρόσωπο, δεν έχουμε καθόλου ομορφιά!
