«Ο
άγιος έζησε επί Δεκίου αυτοκράτορα και Αντιπάτρου, άρχοντα Αχαῒας. Ήταν
πρεσβύτερος της Εκκλησίας, ευσεβής και σεμνός, από έντιμο και πλούσιο γένος,
αγαπώμενος από Θεό και ανθρώπους. Κατά την ημέρα των Χριστουγέννων, ο
Αντίπατρος μπήκε στην Εκκλησία, με σκοπό να συλλάβει και να τιμωρήσει τους
χριστιανούς, κι ο άγιος Μύρων, γεμάτος ζήλο Θεού, τον έλεγξε αυστηρά.
Γι’ αυτό και ο Αντίπατρος έδωσε εντολή να τον κρεμάσουν και τον
χαρακώσουν, και μετά να τον ρίξουν σε αναμμένο καμίνι, (σαν τους αγίους τρεις
παίδες), που είχε τόσο πολύ ανάψει, ώστε η φλόγα του να διαχέεται έξω αρκετά.
Αλλά το καμίνι δεν προξένησε τίποτε κακό στον άγιο, ενώ κατέκαψε εκατόν πενήντα
από τους ειδωλολάτρες που παρακολουθούσαν το μαρτύριό του. Ο άγιος έπειτα,
επειδή αναγκάσθηκε να θυσιάσει στα είδωλα και βεβαίως αρνήθηκε, γδάρθηκε σε
λουρίδες από τους ώμους μέχρι τα πόδια. Από αυτές τις λουρίδες πήρε μία ο
μακάριος και την πέταξε στο πρόσωπο του ανθυπάτου, γι’ αυτό και
δίδεται νέα εντολή να ξαναξύσουν τις γδαρμένες πια σάρκες του, και
μετά να τον ρίξουν στα θηρία. Βλέποντας όμως ο Αντίπατρος ότι από όλα αυτά
διατηρήθηκε σώος και απείραστος, τόσο πολύ ντροπιάστηκε, ώστε σκότωσε με τα
ίδια του τα χέρια τον εαυτό του. Ο δε άγιος, αφού οδηγήθηκε στην Κύζικο και
δόθηκε από τον ανθύπατο εκεί να φονευθεί με ξίφος, αποτμήθηκε την κεφαλή και
έτσι δέχθηκε το στεφάνι της μαρτυρίας».
Ο υμνογράφος του αγίου,
όπως συμβαίνει και με άλλους αγίους που το όνομά τους δίνει την αφορμή,
αξιοποιεί και το δικό του όνομα, προκειμένου να δώσει με αισθητικό τρόπο το
πνευματικό του στίγμα: «Σαν ευωδιαστό μύρο, αξιοθαύμαστε Μύρων, φάνηκε η
θαυμαστή μνήμη σου σ’ αυτούς που σε τιμούν με πόθο, που ευωδιάζει τις καρδιές
των πιστών. Κατ’ αυτήν τη μνήμη σου, γέμισε εμάς που πανηγυρίζουμε,
από ένθεη ευωδία, με τις πρεσβείες σου». Ευωδία και θεϊκό άρωμα λοιπόν η ζωή
του αγίου Μύρωνα. Αυτήν την αίσθηση σκορπά στις καρδιές των πιστών ανθρώπων, οι
οποίοι τον τιμούν, όπως είπαμε, με πόθο. Κατά συνέπεια, οι μη πιστοί, όσοι δεν
έχουν ανοικτές τις πνευματικές τους αισθήσεις, αδυνατούν να οσφρανθούν την
ευωδία της ζωής του αγίου, προφανώς διότι η ευωδία αυτή είναι ευωδία του αγίου
Πνεύματος, που επενεργούσε στην κεκαθαρμένη καρδιά του. Και ξέρουμε ότι το
άγιον Πνεύμα μπορεί κανείς να το διακρίνει, να το νιώσει και να το «μυρίσει»,
μόνον όταν και ο ίδιος διακατέχεται από Αυτό. Εν Πνεύματι αγίω αισθάνεται
κανείς το άγιον Πνεύμα. Γι’ αυτό και τους αγίους, που έτσι κι αλλιώς
υπάρχουν σε κάθε εποχή, τους καταλαβαίνει και τους επισημαίνει ο άνθρωπος που
αγωνίζεται με επίγνωση στον πνευματικό δρόμο της Εκκλησίας.
Αυτό που επισημαίνει ο
υμνογράφος για τον άγιο Μύρωνα δεν είναι απλώς ένα παιχνίδισμα λέξεων. Μπορεί
το όνομά του να τον διευκολύνει στην εξαγγελία της πνευματικής ζωής του αγίου
και από πλευράς λογοτεχνικής, όμως στην πραγματικότητα εξαγγέλλει ό,τι ήδη ο
απόστολος Παύλος έχει επισημάνει για τη ζωή του αληθινού χριστιανού: η ζωή του
αποτελεί ευωδία Χριστού. Κι αυτήν την ευωδία την εισπράττουν ως οσμή ζωής μόνον
οι πιστοί στον Χριστό, ενώ οι μη Χριστιανοί την εισπράττουν ως οσμή
θανάτου. Αυτό συμβαίνει διότι το περιεχόμενο της καρδιάς του ανθρώπου λειτουργεί,
θα λέγαμε, ως «μετασχηματιστής». Καρδιά που διακατέχεται από το άγιον Πνεύμα μυρίζει
τον αέρα της παρουσίας του αγίου Πνεύματος και συνεπώς χαίρεται, ενώ καρδιά που
είναι γεμάτη από τα πάθη του εγωισμού και δέχεται άρα τις επιδράσεις του
πονηρού, όχι μόνον δεν καταλαβαίνει την παρουσία του αγίου Πνεύματος, αλλά και
την αλλοιώνει, θεωρώντας την ως κάτι αρνητικό. Ας θυμηθούμε, για παράδειγμα,
τις αντιδράσεις των Φαρισαίων απέναντι στα θαύματα του Χριστού: τα διέστρεφαν,
αποδίδοντάς τα στην ενέργεια του Πονηρού. Διότι ο Πονηρός κυριαρχούσε μέσα
τους. Είναι γνωστό: ο άνθρωπος ό,τι έχει αυτό και βλέπει.
Την αλήθεια αυτή τη
βλέπουμε στο συναξάρι του αγίου και στις ακραίες συνέπειες, από
πλευράς αρνητικής: ο άρχων Αντίπατρος, ο βασανιστής του αγίου, λόγω του κακού
πνεύματος που τον διακατείχε, δεν «βλέπει» το Πνεύμα του Θεού που ενίσχυε τον
άγιο Μύρωνα στα μαρτύριά του. Κι όχι μόνον δεν το «βλέπει», ώστε να οδηγηθεί σε
μετάνοια – έτσι λειτουργεί η παρουσία του Θεού στους καλοπροαίρετους ανθρώπους
– αλλά τα θαυμαστά που γίνονται, τον δαιμονίζουν περισσότερο. Αποτέλεσμα; Η
απώλεια της ζωής του από τα ίδια του τα χέρια - να μην μπορεί κανείς να ζει,
γιατί δεν αντέχει την παρουσία του Θεού! Τι δαιμονικότερο; Θυμίζει την περίπτωση
του προδότη μαθητή του Χριστού Ιούδα: κι εκείνος δεν άντεξε την αγάπη του
Διδασκάλου του και κρεμάστηκε. Οι καταστάσεις αυτές είναι βεβαίως περιττό και
να πούμε ότι εκφράζουν αυτό που ο λόγος του Θεού χαρακτηρίζει ως βλασφημία του
αγίου Πνεύματος. Αυτός είναι και ο λόγος – πλην των ψυχοπαθολογικών
αξιοσυμπάθητων περιπτώσεων – που η Εκκλησία μας αρνείται την εξόδιο
ακολουθία στους αυτόχειρες.
