«Η
αρετή και όχι τα αξιώματα φέρνουν την ανισότητα... Το αξίωμα τιμά αυτόν που το
έχει, αλλά δεν τον διακρίνει από τους αδελφούς του Κυρίου. Μεταξύ των αδελφών
του Κυρίου διακρίνονται άσχετα προς τα αξιώματα οι μιμητές του Χριστού, γιατί
αυτοί φέρουν το αρχέτυπο της εικόνας (δηλ.
τον Χριστό) και τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, η οποία τους κοσμεί και τους
εξυψώνει σε περιωπή δόξας και τιμής».
(Απόσπασμα επιστολής αγίου Νεκταρίου πρός Ιωάσαφ μοναχό)
Λόγια του αγίου, ατόφια
ευαγγελικά, καθαρά και ξάστερα. Γιατί τι λέει ο μεγάλος νεώτερος άγιος και
Πατέρας της Εκκλησίας;
Δεν δημιουργούν
ανισότητα στους ανθρώπους τα αξιώματα που έχουν, είτε τα εκκλησιαστικά είτε τα
κοσμικά, διότι δεν αποτελεί το έχειν του ανθρώπου το καθοριστικό στοιχείο της
ποιότητάς του στον κόσμο. Εξίσου, δεν είναι το αξίωμα εκείνο που τον διακρίνει
έναντι των άλλων, διότι το αξίωμα αναφέρεται στα εξωτερικά και συνεπώς στα
φθαρτά και παρερχόμενα του κόσμου τούτου. Ο ίδιος ο Κύριος δεν τόνισε ότι «ο
ουρανός και η γη θα παρέλθουν, αλλά οι λόγοι Του δεν πρόκειται ποτέ να παρέλθουν;»
Που σημαίνει ότι εκείνο που ενδιαφέρει τον άγιο του Θεού και αποτελεί κριτήριό
του είναι η θεώρηση των πραγμάτων «υπό το πρίσμα της αιωνιότητας». Και
αιωνιότητα έχει μόνο ο λόγος και το θέλημα του Θεού.
Λοιπόν, το αξίωμα
τιμά, σημειώνει, αυτόν που το έχει, αλλά από πλευράς κοσμικής και όχι
χριστιανικής. Για τη χριστιανική πίστη έχει εντελώς δευτερεύουσα, αν μη και
αρνητική, σημασία, όταν μάλιστα δεν λειτουργεί με τον τρόπο του Χριστού. Κι ο
τρόπος του Χριστού εκφράστηκε με τη ζωή Του αλλά και με τη διδαχή Του. «Δεν
ήλθα για να διακονηθώ, αλλά για να διακονήσω» είπε. Και «όποιος θέλει να είναι
πρώτος, ας είναι τελευταίος και υπηρέτης των άλλων». Οπότε, χωρίς διακονική
και θυσιαστική διάθεση ο «αξιωματούχος» γίνεται Χριστομάχος καί Θεομάχος! Εντάσσεται
και αυτός σε όλη τη χορεία των κοσμικών αρχόντων που ο Κύριος κατεδίκασε ως
«κατακυριευτές και κατεξουσιαστές» των
ανθρώπων - «δεν πρέπει να είστε έτσι κι
εσείς»! Δεν έχουμε εν προκειμένω τη μόνιμη σύγκρουση του πνεύματος του κόσμου
με το χριστιανικό πνεύμα; «Ουδείς δύναται δυσίν κυρίοις δουλεύειν». Αυτό
επισημαίνει λοιπόν καταρχάς και ο άγιος Νεκτάριος.
Τι προσδίδει τιμή
λοιπόν, κατ’ αυτόν, στον άνθρωπο; Απολύτως και μόνο η αρετή του, όταν νοείται
βεβαίως και αυτή ως πορεία «μίμησης» του Χριστού – να είναι ο πιστός ένας άλλος
Χριστός στον κόσμο και συνεπώς να φανερώνεται ως έδαφος που καλλιεργείται και
αναπτύσσεται η χάρη του Αγίου Πνεύματος. Όπου υπάρχει το Πνεύμα του Θεού, εκεί
υπάρχει αξία, δόξα και τιμή, εκεί ο άνθρωπος έχει γίνει και γίνεται διαρκώς
κυριολεκτικά κόσμημα Θεού και ανθρώπων. Ένας τέτοιος πλούτος χάρης που κινείται
σε υπέρ φύσιν επίπεδο δημιουργεί κατά τον άγιο Νεκτάριο την όποια «ανισότητα»
ανάμεσα στους ανθρώπους. Όπως συμβαίνει, ευαγγελικά, με το καλό χωράφι της
παραβολής του σπορέως, όπου αλλού καρποφορεί τριάντα, αλλού εξήντα, αλλού
εκατό.
Ο άγιος Νεκτάριος
«πλήρωσε» ακριβά την πιστότητά του στον ευαγγελικό λόγο. Κι αυτό γιατί κάποιοι
στην Εκκλησία της τότε εποχής (και μόνο τότε άραγε;) τα αξιώματα τα έβλεπαν με
τον τρόπο του κόσμου, του πεσμένου στην αμαρτία, και όχι με τον τρόπο του
Χριστού και των αγίων. Κι η πιστότητά του αυτή απέδειξε περίτρανα την πράγματι
χριστοποιημένη ύπαρξή του: διώχτηκε και αξιώθηκε της ιερότητας του μαρτυρίου –
της κατασυκοφάντησης, του εξευτελισμού, της εξορίας, της πείνας, της απόλυτης
κατ’ άνθρωπον μοναξιάς! Αλλά και γι’
αυτό δοξάστηκε από τον Κύριο, με την ανάσταση και τη δόξα που ο Κύριος δίνει
στους δικούς Του! Ο Κύριος όντως τον κατέστησε στην Εκκλησία ένα από τα
πανάκριβα κοσμήματά της!
